BULAWA, sport. Inçelýän ujy düwünli, çüýşe görnüşln sport enjamy.

BULAGAÝ, Başbozar, jenjelçi, galmagalçy, bozgak, arabozar.

BULAGAÝLYK, Başbozarlyk, jenjelçilik, bozgaklyk. Näme, göwnüňe degdimi, bulagaýlyk etdimi (B. Pürliew, Ilkinži gün). Ol gijelerine ýatmaýardy, bulagaýlyk edýärdi (A. P. Çehow, Saýlanan eserler).

BULAGAÝÇYLYK,  ser.  Bulagaýlyk.

BULAÝLAMAK, 1. Bir zady howada galgatmak, iki ýana bulap yşarat etmek.Guýrugyny hilelik bilen bulaýlap gelýän köpek gele-gelmäne süre kürsäp urýar. Ol yzyna öwrüldi-de, maňa elini bulaýlady («Sowet elobiýaty» žurnaly).

2. Howada aýlamak, salgamak. Ol elindäki talgyny bulaýlap, ýene bir gezek urdy.

BULAÝLATMAK, 1. Bir zady howada galgatdyrmak, bulatmak. Baýdajygy bulaýlatmak. Ýaglygy bulaýlatmak. Albaý bulaýlatmak.

2. Howa galdyryp salgatmak.Gamçysyny howada bulaýladyp saýgylady.

BULAK, Çeşme suwy, akýan ýapjagaz, aryk.Towlanyp bulaklar möwç urup joşýar (Nury Annagylyç, Saýlanan eserler).Gatnap bulak boýuna, Gamly läle aýdýardy (R. Seýidow, Bagtlylar). Ony okanyňda, dury mawy asman, daşlaryň arasyndan çogup çykýan bulaklar göz öňüne gelýär («Sowet Türkmenistany» gazýeti)

BULAMA, dual. Goýun-geçiniň owuz süýdünden soňky süýdüni bişirmekden alynýan önüm, goýultmak. Bu BUlama bişirilipdir.

BULAMAK 1.Una ýag garylyp bişirilýän goýy nahar:bulamaga dok bolsaň bolýar-da (A.Durdyew. saylanan eserler)Eý möjek sen bir sowujak bulamak içip,bir näçe sapar ýapyýokaryk ylgasaň, içiňdäki

Bela gaçar – diýipdir.(Türkmen halk ertekeler ýygyndasy)

BULAMAK II, Sowuk zadyň içine çemçe ýa-da başga zat sokup garmak,gatyşdyrmak.

Şüläni bulap bişirmeseň gazanyň düýbünde ýelmeşer.

2.Hapa etmek,hapalamak. Çagalar ellerini palçyga bulapdyr.

3. göç.m. Agyzalalyk turuzmak, bulagaýlyk etmek. Göwni bulamakdy işi baýlaryň, (Mollamurt,Saýlanan eserler)

4.ser. Bulaýlamak. Kellesi gazan ýaly yognas bir adam indi zordan aýaýaklaryny atýan ýabyny desiläp gamçysyny bulap goýberýärdi.(«Sowet edebiýaty. Žurnal)

* Ajala el bulamak — ser.Ajal. ýetmedik ajala el buladyň (Ata Salyh, Saýlanan eserler).

Gününi bulamak — ser. Gün. Bujagaz günüňi bulaýlama! (N. Pomma, Taýlak hyzzyn).

ýürek bulamak—ser. ýürek I. Aýnanyň ýüregini bulamak islemändi (B. Kerbabaew, Aýgytly ädim).

BULAM-BUJAR, Jaýba-jaý däl, garym-gatym, bulaşyk, tertipsiz. Onuň samraýan sözleri bulam-bujardy (A. S. Puşkin, Saýlanan eserler). Aýaklaryny tarpyldadyp aýlanýar, Uruş hakda bulam-bujap oýlanýar (A. Atajanow, Iki poema). Ýarym-ýarçyk, bulam-bujar syýasat logiki garym-gatymlygyň döremegine-de sebäp bolýar (S. N. Winogradow, A. F. Kuzьmin, Logika).

BULAM-BUJARLYK, Jaýba-jaý dällik, garym-gatymlyk, bulaşyklyk, tertipsizlik. Kolhoz ýolbaşçylary wezipesine oňat hötde gelen bolsa, bulam-bujarlyk bolmazdy («Kolhoz günleri»). Düşüner ýaly däl, bulam-bujarlyk («Sowet edebiýaty» žurnaly).

BULANDYRMAK., 1. Bulanyk hala getirmek, bulanyk etmek. Akar suwy aýlandyran, Dury suwy bulandyran («Türkmen halk şahyrana deredijiligi»!. Howdanyň suwuny bulandyrypdyrlar.

2. göç. m. Agzalalyk döretmek, yrsaramak, jenjel agtarmak.

BULANMAK, I. Bulanyk hala öwrülmek, bulançak bolmak (suwuklyk hakynda). Biz birneme ýöränimizden soň, suw bulanyp başlady («Sowet edebiýaty» žurnaly).

2. Hapa bolmak, hapalanmak. Onuň akja geýimi, ýalpyldawuk saçy tozana bulandy (B. Kerbabaew, Aýgytly ädim).

3. göç. m. Yrsaramak, jenjel agtarmak.

4. Iki baka yranmak, ýaýkanmak.

BULANÇAK, Dury bolmadyk, arassa däl, bulanyk. Amur göýä hereket etmek islemeýän ýaly, özüniň sarymtyl-gök bulançak tolkunlaryny ýaltalyk bilen gymyldadýardy («Sowet Türkmenistanynyň aýallary» žurnaly). Ýoluň iki tarapy eýýäm bulançak suwdan dolupdy (O. Gonçar, Baýdak göterijiler).

BULANÇAKLYK, 1. Dury dällik, arassa bolmazlyk, bulanyklyk.

2. göç. m. Agzalalyk, bulagaýlyk. Päle permany boýunça Orta Aziýadaky bolýan bulançaklyklardan, ýüze çykan wakalardan söz açyldy (B. Kerbabaew, Aýgytly ädim).

BULANYK, ser Bulançak. Olar bulanyk asmana bakýardylar («Sowet edebiýaty» žurnaly). Bulanyk suw.

BULATMAK, 1. Bir zady bulamaklyk işini birini ýerine ýetirtmek, gardyrmak.

2. Bir zat bilen hapalatmak, hapa ýokdurmak. Ýolini gana bulatdyň (Çary Aşyr, Poemalar).

BULAŞDYRMAK, 1. Hapa bulamak, çirk ýokdurmak, hapalatmak.

2.Yzly-yzyna bulamak, çalt-çalt bulamak. Ýene-de agaç çemçe bilen bulaşdyrdy (M. Ibrahimow, Ol gün geler).

3. Agzalalyk düşürmek, bulagaýlyk döretmek, bulaşyklyk döretmek. Munuň ýaly halky bulaşdyrýan melgunyň köküni köwlemek gerek (A. Durdyew, Saýlanan eserler).

4. Bulam-bujar etmek, garym-gatym etmek. Hasap-hesip işlerini bulaşdyrmak.

5. Pikir garyşmak zerarly bir zady ikinji bir zat bilen çalşyrmak.

BULAŞMAK, 1. Hapa degirmek, hapalanmak. Hojaýyn towugyň aýagyny iýmän eken, ol tozana we möý kereplerine bulaşyp, atylan ýerinde ýatan eken (A. P. Çehow, Saýlanan eserler). Üst-başlarynyň bulaşmagyndan gorkmaýan hem hiç zady ýigrenmeýän adamlaryň arasynda durdy (M. Ibrahimow, Ol gün geler). Gör, hiç kim seniň hapaňa bulaşasy gelenok! (B. Kerbabaew, Aýgytly ädim).

2. Bulam-bujar bolmak, garym-gatym bolmak. Onuň saçy bulaşypdy.

3. Ýalňyşlyk zerarly ugry ýitmek, bulaşyk bolmak, pikirin garyşmak. Eger ol basym gelmese, işleriň bulaşmagy mümkin («Sowet edebiýaty» žurnaly).

4. Garalmak, üýtge mek. Biz gaýtjak bolup durkak, howanyň bulaşjakdygyny aňdyk (N. Pomma, Sebäbini soň bildim). Howa kä açylýar, käte bulaşýar (B. Kerbabaew, Aýlar).

5. Saýgarar ýaly bolmazlyk, garjaşmak, dumanlaşmak. Trahoma göreje geçende, gözde gamaşmak we bulaşmak peýda bolýar (S. K. Karanow, Trahoma we oňa garşy göreş).

BULAŞYK, 1. Bulam-bujar bolup giden, çalam-çaş, tertipsiz. Enesi onuň derlän bulaşyk saçlaryny eli bilen sypalaşdyrdy (M. Gorьkiý, Ene). Jepbar sözleýän wagtynda, bulaşyk kirpikleri dynuwsyz gyrpyldaýardy (B. Kerbabaew, Aýgytly ädim). Onuň kellesindäki köp wagt bäri daralman, telpek ýaly bolup giden bulaşyk saçlary onuň hyrsyzlygyny has hem güýçlendirýärdi (A P. Çehow, Saýlanan eserler). 2. Aýdyň däl, garym-gatym, garjaşyk, düşnüksiz. Puşkin jemgyýetçilik-syýasy durmuşyň şol bulaşyk wagtynda poeziýanyň ähmiýetine örän gowy düşünýärdi («Edebiýat»).

3. Açyk däl, tutuk, bulanyk (howa hakyn-da).Ýoksullyk endişesi şeýle bulaşyk ýelli howada maşgalany has-da howsala salýardy («Sowet edebiýaty» žurnaly).

BULAŞYKLYK, 1. Bulam-bujarlyk, çalam-çaşlyk, tertipsizlik. Saçyň bulaşyklygy adamyny gelşiksiz görkezýär.

2. Aýdyň dallik, gatym-garymlyk, baş-başdaklyk, düşnüksizlik. Soň bir hili bulaşyklyga düşüp, okuwyndan hem kowlupdyr («Sowet edebiýaty» žurnaly).

3. Açyk dällik, tutuklyk (howa hakda). Şu günki howanyň bulaşyklygy işe päsgel berdi.

BULGUR, 1. Hrustalь.

2. Suwuk zat guýup içmek üçin ulanylýan çüýşe gap, stakan. Şeraply bulgurny ýerden galdyryp, Täze ýyly gutlap, gözün güldürdi (N. Pomma, Saýlanan eserler). Açylan çakyr çüýşeleriniň içinde galanlaryny sarkyryşdyryp iki bulgur çakyr içdi (A. Gowşudow, Mähri—Wepa). Adamlar bulgurlaryňyzy dolduryň! (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde).

BULDURAMAK, Ýalpyldap öwüşgin atmak, ýyldyrap görünmek. Onuň gözýaşy buldurap akýardy (A. P. Çehow, Saýlanan eserler). Akýar çeşmeleriň suwy buldurap (N. Pomma, Saýlanan eserler).

BULDURATMAK, Ýalpyldyly öwüşgin atdyrmak, ýyldyradyp görkezmek. Çaganyň gözüniň ýaşyny bulduratmak bolmaz.

BULDURAŞMAK, Ýalpyldaşyp öwüşgin atmak, ýyldyraşmak. Ýolkadaky ýylpyldaşýan merjenler, Bulduraşýar göýä üzüm salkymy («Mydam taýýao» gazýeti). Gözlerinde bulduraşýan ýaş damäkalary görünýärdi (A. Gowşudow, Powestler we hekaýlar). Üzüm hoşalary gök ýapraklaryň arasynda bulduraşyp, biri-birine çaknyşýar (B. Kerbabaew, Aýsoltan).

BULDUR-BULDUR: buldur-buldur etmek — bulduraşyp durmak. Gyzjagazyň gözýaşy buldur-buldur edýärdi.

BULDURÇYN, Garyň ýüzündäki buldurap görünýän ýyldyrawuklar. Aýyň yşygyna ýerdäki doň garyň ýüzünde buldurçynlar ýyldyraşýar (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde).

BULJURA, Guýynyň agzynyň zaýalanmazlygy üçin agaçdan ýa daşdan edilýän tegelek halka.

BULKA, Bugdaý unundan bişirilýän her hili formaly köke, çörek. Bulkalaryny, kolbasa-peýnirlerina bufetde goýýan gyz nämekä? (B. Kerbabaew, Aýsoltan). Onuň elinde içi bir topar frantsuz bulkaly sebetjik bar (M. Gorьkiý, Eserler).

BULKAÇY, Bulka satyjy. Çişik bulkaçy bulguryny göterdi (A. S. Puşkin, Saýlanan eserler).

BULUT, Garamtyl ýa-da agymtyl reňkli,ýerden bir näçe ýokarlykda ýygnanýan goýy suw bugy. Bulut , al-asmanyň ýüzüni büreýär (A. S. Puşkin, Ertekiler) Asmanda ýukajyk bulut emele geldi.(B.  Kerbabaew Aý soltan) .Bulutlar göçmesini ýuwaşatdy («Sowet* biýaty» žurnaly).

<> Menden saňa bult ýa k y n — menden saňa  peýda ýok, maňa arkaýynsyrama.

BULUTLAŞMAK, Bulut bilen örtülmek, bulutlaşyp garalmak.Ýazyň ilki aýlarynda howa sagatlayýn uýtgärdi, birden bulutlaşyp, şemal turpdy. (B. Kerbabaew, Aýgytly ädim).

BULUTLAŞYK, Bulut bilen örtülen, bulutly.Howanyň ýüzi bulutlaşyk.

BULUTLY,  Bulut bilen  örtülip duran, bulutlaşmak zerarly garalyp duran. Bulutly howa. Bulutly gün aý bolmaz, Görüp göwnüm jaý bolmaz, Ähli küren içinde Meň jorama taý bolmaz (läle).

BULWAR, Köplenç şäher köçeleriniň ortarasyn bolýan baglyk giň alleýa. Arasyndan dogry ýollar çekilip, Bulwarlar bar kenarynda derýanyň  (Nury gylyç,Saýlanan eserler). Twerь bulwarynyň gaýraa ýanynda, Günde görýän men Puşkiniň heýkelin(Sowet edebiýaty. žurnaly).

BULDOG, Kelte aýakly, ýasy döşli, ýasy tumşyk aýratyn bir itiň tohumy.

BULDO'ZER,  Traktoryň öňüne berkidilip ýer tekizlenýän gural we şol gurally traktor. Bizde buldozerler,  ýer sorujy maşynlar işleýär («Pione žurnaly) .  Köçeleri tekizleýän  greýderleriň,buldozerleriň dyngysyz eşidilýän güňleç sesleri täze jaýlara düşüp, birsyhly ýaňlanyp güwwüldeýärdi. (« edebiýaty» žurnaly).

BULDOZERÇI, Buldozer sürýän adam. Buldozerçiler geçen aýyň planyny artygy bilen ýerine ýetirdiler.