SÖZLÜG ; B- HARPY;
BIŞ

BIŞ-DÜŞ, Nahar taýýarlamaklyk, nahar.

Daşky biş-düş edilýän otagda çoluk ýigit nahar taýýarlaýardy («Kolhoz günleri»). Bularyň bir näçesi biş-düş hezirlemek hem çaý gaýnatmagyň ugruna çykdylar (A. Gowşudow, Köpetdagyň eteginde).

Ol biş-düşe örän ökde ekeni.


BIŞEK [bi:şek], Gümansyz, hökman, şeksiz.

Yrs arap, ýamanlyk etse, bişek ýanar odumyza (Nury Annagylyç, Saýlanan eserler). Hossardan aýralyk ajyla bişek (B. .Kerbabaew, Aýlar)


BIŞIM, Bişmeklik, ýetişmeklik derejesi. Bu tüwiniň bişimi gowy.


BIŞIRILMEK, Oda  tutulyp ýa-da oduň üstünde gaýnadylyp nahar we ş.m. taýýarlanylmak, bişirip

häzir edilmek.Çörek bişirilýän peçь, azyk saklanylýan jaý guraly.(«Sowet    edebiýaty»    žurnaly).

Nurjahanyň gapysynda goşa gazan atarylyp, pşime bişirilýärdi  (B. Kerbabaew, Aýgytly ädim).


BIŞIRINMEK, Özüň üçin bişirmek, özüň üçin bişirip taýýarlamak.

Arabakeşler özlerine nahar bişirinýärdiler (A. P. Çehow, Saýlanan eserler).


BIŞIRMEK, 1. Oda tutup ýa-da oduň üstünde gaýadyp nahar, owkat taýýarlamak.

Bişiren naharlaryny iýip doýup bolmaýardy («Sowet edebiýaty» žurnaly). Ejsem çörek bişirmek üçin gitdi. Naharymy özüm bişirdim.

2. Bir ýeriňi gyzgyn zada ýakmak. Myrat eline çaý döküp bişiripdir. Çäge aýagyňy bişirip barýar.  

* Sapagy bişirmek — ser. S a p a k II.


BIŞIRTMEK, 1. Birine nahar, owkat taýýarlatmak.

Goňşymyzyň maşgalasyna nahar bişirtdik.

2. Bir eriňi oda ýa-da gyzgyn zada ýakdyrmak.


BIŞIŞMEK, 1. Bişip taýýar bolup barmak, taýyn bolubermek.

2. Sagdyn, çydamly, mert bolup ýetişmek, kämilleşmek, türgenleşmek.

Bu gyzlar mekdepde, pioner otrýadynda, medeniýet öýünde, sport ýaryşlarynda bişişipdirler («Sowet Türkmenistanynyň aýallary» žurnaly).

3. göç. m. Berkeşmek, jebisleşmek, mäkämleşmek.

Otlarda bişişen partiýamyz bar, Partiýam geljege — öňe garaýar (A. Haýydow, Gök asman).

* Mäşi bişişmezlik — ser. M ä ş. Görýän welin, seniň bilen meniň mäşim bişişjek däl (N. Pomma, Taýlak hyzzyn).


BIŞMEK, 1. Nahar, owkat taýýar bolmak. Pişme bişer, gaýnatma gaýnar (A. Gowşudow, Mähri—Wepa). Palaw bişdi.

2. Ýetişmek (miwe hakynda). Oglan howlugar, tut wugtynda bişer (nakyl).

3. Gaty gyzmak, ýanyp barmak. Günüň aşagynda gezmekden ýaňa arkam bişdi.

4. Bir ýerik gyzgyn zada ýanmak. Süýt-de agzy bişen, suwy üfläp içer (nakyl).

Ýakma, bişersiň, gazma, düşersiň (nakyl).

5. göç. m. Gaýgy-gam çekmek, horluk görmek. Kimler bu zulumda çürkendi, bişdi (N. Pomma, Saýlanan eserler).

6. göç. m. Her bir kynçylyga döz gelip bilmek, çydamly bolmak.

Köp ýerlerde bolan, köp ýerde ygan, durmuş gazanynda bişen adamdy («Sowet edebiýaty» žurnaly).